مشاورۀ تغذیه در دوران بارداری و شیردهی
تشکیل نطفه، لانه‌گزینی در رحم و رشد و نمو و نهایتاً تمایز رویان به جنین بی‌شک یکی از شگفت‌انگیزترین معجزات آفرینش است. تکوین مراحل رشد و نمو جنین وابسته به سلامت مادر و سلامت مادر در گرو تغذیۀ اوست. در دوران بارداری، «کم‌خواری» و «بیش‌خواری» هر دو ممکن است سلامت مادر و جنین را در معرض خطر قرار دهند. برخی‌ها به اشتباه بر این باورند که دوران بارداری و شیردهی نباید «رژیم غذایی» داشت در حالی که «رژیم غذایی» چیزی جز رعایت یک برنامۀ غذایی سالم یعنی متنوع، متعادل و متناسب نیست به گونه‌ای که متضمن سلامت و موجب ارتقاء آن در درازمدت شود. بنابراین تعریف، در هر زمانی، به ویژه در بارداری و شیردهی، می‌توان و باید یک رژیم غذایی سالم داشت.
یکی از جنبه‌های مهم تغذیۀ مادر در دوران بارداری، میزان و روند افزایش وزن او در طی این دوران است. تعیین میزان افزایش وزن مناسب در طی 36 هفته برای مادر باردار، بر مبنای شرایط مادر باردار به ویژه وزن پیش از بارداری انجام میشود. به یاد داشته باشید در هر شرایطی، کاهش وزن در دوران بارداری ممکن است هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک باشد و به هیچ روی توصیه نمی‌شود. در عوض، کنترل میزان افزایش وزن مادر و بهبود کیفیت رژیم غذایی مادر به نحوی که پاسخگوی نیازهای تغذیه‌ای مادر و جنین باشد، موجب حفظ و ارتقاء سلامت مادر و جنین و کاهش خطرات احتمالی زایمان خواهد شد.
شیردهی فرصت مناسبی برای برقراری ارتباط جسمی و عاطفی مادر و نوزاد است. ترکیب شیر مادر، در یک بار شیردهی، در طی روز و در طول دوران شیردهی، متفاوت و مطابق با نیازهای تغذیه‌ای کودک شیرخوار است. مهم‌ترین عامل تعیین‌کنندۀ حجم شیر مادر، میزان مکیدن شیرخوار است که هر چه بیشتر باشد، حجم شیر تولید شده در سینه‌ها نیز افرایش می‌یابد. شرایط روحی و برخی بیماری‌های مادر نیز ممکن است تاثیرگذار باشند. انرژی مورد نیاز برای تولید شیر در سینه‌ها، عمدتاً از چربی‌هایی تامین میشود که در طی دوران بارداری در بدن مادر انباشت شده‌اند. بنابراین انتظار می‌رود بخش مهمی از افزایش وزن مادر در طی دوران بارداری که مربوط به تودۀ چربی انباشته است، در دوران شیردهی از دست برود و منجر به کاهش وزن مادر بشود. اما این فرایند طبیعیِ به ظاهر ساده تنها در صورتی محقق خواهد شد که دریافت غذایی مادر شیرده نیز به نحو متعادلی کاهش یابد و متناسب با نیازهای تغذیه‌ای او در دوران شیردهی باشد. از این رو مشاورۀ تغذیه در دوران شیردهی می‌تواند بی‌اندازه مهم باشد و سلامت مادر و کودک شیرخوار را ارتقاء بخشد.